دکتر محمدحسین خوشنویسان با اشاره به اهمیت سلامت دهان ودندان در کودکان اظهار داشت: وجود پوسیدگی دندان از یک سو نشان دهنده مراقبت ناکافی دندان ها و از سوی دیگر نشان دهنده آینده ای نامطلوب ونگران کننده برای سلامت دهان در سال های آتی این کودکان است.
از سن ۶ سالگی رویش دندانها شروع می شود و به تدریج تا سن ۱۲ سالگی ۲۸ دندان دایمی جایگزین ۲۰ دندان شیری می‌شوند.
عضو هیات علمی دانشگاه خاطرنشان کرد: در صورتی که هنگام رویش دندانهای دایمی، دندانهای شیری پوسیده وجود داشته باشد خطر انتقال میکروب‌ها از دندانهای شیری به دندانهای دایمی وجود دارد، در این هنگام چنانچه مسواک زدن و مراقبت روزانه به طور صحیح انجام نشود، امکان بروز پوسیدگی در دندانهای دایمی افزایش پیدا می‌کند.
وی تاکید کرد: کمبود مراقبت‌های منظم روزانه در این کودکان موجب گسترش پوسیدگی در دندانهای دایمی خواهد شد.
بهداشت دهان و دندان کودکان ایرانی درمقایسه با سایر کشورها
خوشنویسان به این نکته اشاره کرد که تمامی کشورها در مقاطعی پوسیدگی وسیع دندانی را تجربه کرده اند ولی با پیشرفت علم واستفاده از روش‌های پیشگیری به تدریج موفقیت های چشم گیری در کنترل پوسیدگی در دنیا حاصل شده است.
وی گفت: پوسیدگی دندان با روش های علمی تجربه شده، قابل پیشگیری است، به طور مثال در کشورهای اسکاندیناوی بعضا شاخص سلامت دهانی بالاتر از ۱۴ بود اما با استفاده از روش های پیشگیری مناسب وسال ها تلاش بی وقفه این شاخص به زیر یک رسید ( شاخص DMFT هرچه به سمت صفرباشد به استانداردها نزدیک است).
مدیر گروه سلامت دهان و دندانپزشکی اجتماعی دانشگاه خاطرنشان کرد: پوسیدگی دندان های شیری معمولا به دلیل عدم مراقبت اتفاق می افتد و از آنجا که اغلب خانواده ها این گونه فکر می کنند که چون این دنداها می افتند، هیچ اقدامی برای ترمیم یا معالجه آنها انجام نمی دهند.
خوشنویسان خاطرنشان کرد: با پیشرفت پوسیدگی وتخریب تاج دندان عفونت به لثه مجاور و عصب دندان رسیده و باعث درد می شود در این حالت تغذیه کودک مختل شده و تداوم این وضع ممکن است رشد جسمی و روحی کودک را به تاخیر بیندازد.
وی ادامه داد: معمولا کودکانی که دارای دندان های پوسیده هستند به خاطر زشتی دندانها مورد تمسخر دیگران قرار گرفته وگوشه گیر می شوند و از جمع هم بازی ها کناره گیری می کنند، بنابراین کاملا واضح است که تا چه حد پوسیدگی دندان می تواند تاثیر منفی در کیفیت زندگی کودکان داشته باشد.
خوشنویسان تاکید کرد: پوسیدگی دندان در همه افراد مخصوصا کودکان قابل پیشگیری است و مراقبت روزانه از دندان کودکان بایستی از زمان رویش اولین دندان در دهان کودک آغاز شود. کودک ۶ ماهه قادر به تمیز کردن دندانهای خود نیست این وظیفه بر عهده والدین است که هر روز دندان های کودک خود را تا سن ۳ سالگی حداقل دو بار در روز تمیز کنند.
مدیر گروه سلامت دهان و دندانپزشکی اجتماعی گفت: در بدو رویش دندان ها می توان با استفاده از یک گاز تمیز مرطوب دندانهای کودک را پس از شیر خوردن تمیز کرد تا شیر باقیمانده روی سطوح دندانی باعث پوسیدگی دندان نشود. از سن یک سالگی می توان دندان کودکان را با مسواک انگشتی و بدون خمیر دندان تمیز کرد.
وی افزود: از سن دو سالگی می توان با مسواک نرم وخمیر دندان کودکان، دندانها را شب، قبل از خواب و صبح، بعد از صبحانه مسواک کرد.
اصلاح شیوه مسواک زدن کودکان
دکتر خوشنویسان گفت: بهتر است از سن ۳ سالگی پدر و مادر و بچه ها همه با هم با یک حالت تفریحی مسواک بزنند، تا بزرگترها مسواک زدن بچه ها را کنترل واصلاح کنند و کودکان هم با دیدن نحوه مسواک زدن والدین، روش صحیح مسواک زدن را از آنها بیاموزند.
وی افزود: با این روش ضمن اطمینان از مسواک زدن صحیح کودک ، این عادت بسیار مفید در سبک زندگی سالم کودک قرار گرفته ونهادینه می شود.با استفاده از این روش،معمولا کودکان از سن ۶ سالگی کاملا قادر خواهند بود که به تنهایی مسواک زدن با روش صحیح انجام دهند وهمیشه از داشتن دندانهای زیبا وسالم لذت ببرند.
خوشنویسان دندان، میکروب های پوسیدگی زا، وجود مواد قندی در دهان و زمان را چهار عامل اصلی پوسیدگی دهان دانست و افزود: سه عامل اول، بلافاصله موجب بروز پوسیدگی نمی شود، بلکه نیاز به زمان است تا میکروب های پوسیدگی زا مواد قندی را مصرف کنند.
وی خاطرنشان کرد: استمرار تولید این اسید در شیارها و سطوح بین دندانی باعث حل شدن مینای سطحی دندان شده و در صورت عدم مراقبت های لازم پس از تحلیل مینا، پوسیدگی به عاج دندان که زیر لایه مینا قرار دارد رسیده و چون سختی عاج کمتر از مینا است با سرعت بیشتری تخریب ادامه پیدا می کند.
عضو هیات علمی دانشگاه تاکید کرد: با هر بار مصرف مواد قندی این فعل وانفعالات در دهان و در سطوح دندانی اتفاق می افتد، بنابراین افرادی که به دفعات از میان وعده های شیرین استفاده می کنند در معرض خطر بیشتری قرار دارند. والدین سعی کنند دفعات مصرف کربوهیدرات ها، انواع مواد قندی وشیرینی ها را در کودکان محدود کنند.
وی با اشاره به اینکه استفاده بیشتر از میوه های تازه، سبزیجات و غذاهای مناسب نقش بسیار مهمی در سلامت عمومی وسلامت دهان و رشد کودک دارند ادامه داد: براساس توصیه های سازمان بهداشت جهانی در زمانی که به دلیل محدودیت منابع نتوان خدماتی را برای کل جامعه انجام داد؛ ضروی است با انتخاب گروههای هدف، مقرون به صرفه ترین مداخلات لازم را برای این گروه ارایه داد.
