به گزارش روز چهارشنبه مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، جلسه ششم کمیسیون سلامت و پزشکی ستاد علم و فناوری به منظور مدیریت یکپارچه کرونا و راهکارهای هم افزایی دانش و توان تولید واکسن داخلی با حضور سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در محل ساختمان شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد.
برکت راه خود را با قوت و قدرت طی می کند
حسن جلیلی، عضو هیأت مدیره گروه دارویی برکت در این جلسه افزود: واکسن برکت مانع فعالیت هیچ واکسن سازی در کشور نشده است و باید هر حرف و سخنی با مدرک همراه باشد. “برکت” بنا به دلایلی با وجود ماموریت‌ها و مسوولیت اجتماعی خود به ساخت واکسن کرونا ورود کرده است.
مدیر عامل شرکت دارویی شفا فارمد افزود: ظرفیت یک ساله کل تولید کشور در زمینه واکسن‌های انسانی، بیشتر از ۴۰ تا ۵۰ میلیون دز نبود، اما در حال حاضر ظرفیت فاز یک واکسن برکت ۳ تا ۵ میلیون دز در ماه و ۴۸ میلیون دز در سال است. اگر هیچ خطوط دیگری وارد عمل هم نشود، حدود ۴۸ میلیون دز واکسن تولید خواهیم کرد که بزرگترین سایت تولید واکسن کرونا در کشور است.
وی افزود: به هر حال “برکت” در زمینه مواد اولیه هیچ مشکلی ندارد و راه خود را با قوت و قدرت طی می‌کند. بر اساس پیش بینی ها برای تامین مواد اولیه ۱۰۰ یا ۱۵۰ میلیون دز مشکلی نداشته باشیم، اما اگر نقدینگی تامین نشود، آن زمان دچار مشکل می‌شویم. در همه دنیا واکسن توسط دولت پیش خرید می‌شود ولی در ایران واکسن را تحویل می‌دهیم، اما دریافت پول با تاخیر مواجه است.
جلیلی تاکید کرد: بضاعت مالی هم محدود است و در حال حاضر برای تامین و ذخیره سازی مواد اولیه وام می‌گیریم. ۷۰ تا ۸۰ درصد مواد اولیه برای ۱۰۰ میلیون تقریبا در انبارها موجود است و امید است به مدد همکاران وزارت بهداشت، مشکل نقدینگی هم حل شود.
ترس از کرونا، اضطراب اجتماعی را بالا می برد
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در این جلسه اظهار داشت: با گذشت ۱۸ ماه از کرونا، این موضوع به یک مسأله عمومی و جهانی تبدیل شده است. در بسیاری از کشورها از جمله ۱۰ کشور اول جهان، چه به لحاظ مرگ و میر و چه به لحاظ ابتلاء به کرونا آمار وسیعی را شاهد هستیم.
سعیدرضا عاملی افزود: کشور ایران هم در بعضی از شاخص‌ها جزو ۱۰ کشور اول محسوب می‌شود؛ اگرچه نسبت مرگ و میر به یک میلیون جمیت، رتبه مرگ و میر ایران ۴۸ است. ترس از کرونا در میان خانواده‌هایی که عزیزان شان گرفتار مرگ کرونایی شده‌اند رو به افزایش است. به عنوان یک جامعه شناس ارتباطات عقیده دارم ترس خود منشاء حوادث بزرگ‌تر است، اضطراب اجتماعی را بالا می‌برد. زمانی که این موضوع بر فضای کلی جامعه تاثیر گذار می‌شود؛ تاثیر و تاثر عمیق‌تری بر جامعه حاکم می‌شود.
استاد دانشگاه تهران گفت: در موضوع حکمرانی کرونا، بحث سلامت مردم در پیشگیری کرونا و درمان آن پیامدهای زیادی داشت که مستلزم توجه به همه مولفه‌های مرتبط است. اگر در بعضی از مسائل کشوری نیازمند مدیریت یکپارچه نبوده‌ایم، کرونا جزو مسائلی است که ضرورت مدیریت یکپارچه در آن محسوس و ملموس است.
مدیریت یکپارچه در موضوع کرونا
عاملی تصریح کرد: با نگاهی به مدیریت یکپارچه با دقت علمی لازم باید گفت از دهه ۸۰ به بعد به دوره دانش یکپارچه قدم گذاشته‌ایم و معنای مدیریت یکپارچه این است که تمامی عوامل مداخله کننده، در تصمیم‌سازی‌ها، تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها سهم پیدا کنند.
وی ادامه داد: بنابراین یک مدیریت “کاریکاتوری” مبنای کار نشود. مدیریت کاریکاتوری مانند وجود غیرمتناسب در بدن است مثل یک دست لاغر در بدن چاق یا یک سر گُنده در بدن لاغر که نمایشگر یک نوع عدم تناسب است. نبود اجزای کامل کننده کارها نیز مصداق عدم یکپارچگی مدیریتی است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: در بحث حکمرانی کرونا به بحث سیاست‌های رسانه‌ای، فرهنگی، سیاست‌های اقتصادی و دانشی مرتبط با شرایط و… باید توجه شود. یکی از بحث‌های مربوط به شرایط کرونا، واکسن است که کیفیت، هم افزایی و همکاری بین پلتفرم‌های هفتگانه واکسن در ایران، اهمیت راهبردی دارد.
وی خاطرنشان کرد: خوشبختانه “واکسن برکت” آغازگر و محور بزرگ این اقدام بود و این جرأت و جسارت “واکسن برکت” منجر به تولید و ظرفیت بزرگ علمی در نیل به خودکفایی کشور محسوب شده است.
آزمون و خطا در حوزه سلامت جایز نیست
عاملی گفت: در حوزه سلامت نمی‌توان به صورت آزمون و خطا جلو رفت و نیازمند یک قطعیت و ترجیح نسبی در کیفیت واردات و تولید هستیم. به نظر می‌رسد در این مسأله اعوجاج و پیچیدگی داریم و با متخصصان که صحبت می‌کنیم باید در این قاعده به نکات خاصی توجه کرد.
وی تاکید کرد: شورای عالی انقلاب فرهنگی مسوولیت راهبری علمی کشور با ظرفیت تصویب ۷۰ درصدی مصوبات حوزه علم و فناوری را دارا است. بنابراین امور دانش بنیان به شورای عالی انقلاب فرهنگی مربوط می‌شود. این‌گونه نباشد فردا روزی به خاطر نداشتن اقدامات لازم شرمنده مردم شریف ایران شویم.
عاملی بیان کرد: ۲ واکسن ساز در کشور با قدمت ۱۰۰ ساله با زیر ساخت‌های مالی و علمی داریم و مشکلاتی داشته‌اند و با تاخیر وارد تولید واکسن شده‌اند. در زمینه واکسن برکت کار بزرگی صورت گرفت و در یک بازه زمانی کوتاه تولید واکسن را با بسیاری از پیچ و خم‌ها محقق کردند، این کار با ارزشی است و جریانات معاند بسیاری در خارج از کشور علیه واکسن برکت فعالیت دارند.
وی یادآور شد: متاسفانه در ایران، هر جایی حاکمیت ورود می‌کند، هدف نقد خارج از کشور می‌شود. مجموعه برکت به صورت شبانه روزی در جبهه علمی و پزشکی پای کار بود.
مرجع تولید اخبار کذب در خارج از کشور
استاد دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: منافقان و اپوزسیون خارج از کشور از طریق اخبار جعلی، اعتماد مردم را هدف گیری می‌کنند و به دنبال ایجاد تشویش و تردید اجتماعی هستند. به عنوان مثال با جوی که درباره عدم واردات واکسن، ایجاد شد در تلگرام، اینستاگرام و توئیتر یک رصد داخلی انجام دادیم که ببینم مرجع تولید خبر کجاست.
وی افزود: بیش از ۸۰ درصد اخبار جعلی مرتبط با کرونا متعلق به منافقان، سلطنت طلب‌ها و جریانات برانداز است که دنبال تیره و تار کردن شرایط و تحمیل ارزش‌های منفی نسبت به نظام جمهوری اسلامی و ملت شریف ایران هستند. اعتماد ملی ارزش بزرگی است و اگر خدشه‌ای به آن وارد شود منشاء ضعیف شدن رابطه دولت و ملت و حتی رابطه مردم با مردم می‌شود که خواسته جبهه خوار و ضعیف منافقان است.
ورود دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی به مدیریت چند وجهی کرونا
شمس اردکانی، دبیر کمیسیون سلامت و پزشکی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در این جلسه گفت: کرونا موضوعی است که ۸۵ میلیون انسان در ایران را درگیر کرده است و درباره آن نگرانی‌های عدیده‌ای وجود دارد. بنابراین دبیرخانه شورا از جایگاه ساختاری به عنوان نظارت و جایگاه قانونی‌اش ورود کرده است. دبیرخانه شورا به مدیریت چند وجهی کرونا ورود کرده است و این موضوع را با جدیت دنبال می‌کند.
دبیر کمیسیون سلامت و پزشکی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار داشت: در حال حاضر گرفتاری‌های بسیاری در حوزه مدیریت کرونا و واکسن داریم و بالاخره حرف و سخن‌های مختلف، کار را به سمتی برده است که ناتوانی‌های اجرایی دیده می‌شود و باید در این زمینه پاسخگو باشند. داروهایی که دارای اثربخشی در زمینه کرونا هستند باید در وزارتخانه بهداشت و درمان پزشکی تمهیدات آن لحاظ شود و بعد رسانه‌ای شود.
شمس اردکانی ادامه داد: توانایی‌های شرکت‌های داروسازی در زمینه کرونا بر کسی پوشیده نیست، اما باید در جهت اثبات اثرگذاری دارو قدم برداریم. شرکت‌هایی چون “برکت” در این میدان خطیر پا گذاشتند. در این مسیر بودجه اولیه بسیاری تخصیص گرفت تا این مهم به ثمر برسد. بنابراین نباید در فضای بیرونی اعتماد مردم را در زمینه واکسن برکت کمرنگ کرد. باید در این امر انصاف را رعایت کنیم.
موضوع کرونا را وزارت بهداشت به تنهایی نباید دنبال کند
محمد مهدی گویا، رییس مرکز بیماری های واگیر وزارت بهداشت در این جلسه گفت: چرا در کشوری موارد ابتلا به بیماری نزدیک به صفر و در کشوری دیگر آمار ابتلا بالا است؟ نمی توان آن را تنها به پوشش بالای برنامه واکسیناسیون نسبت داد.
گویا ادامه داد: در آمریکا و انگلیس شاهد پوشش بالای واکسیناسیون هستیم اما ابتلا به بیماری بسیار زیاد است و چیزی که اتفاق افتاد این است که موارد مرگ و میر کاهش یافت. واکسن‌هایی که در حال حاضر موجود هستند، هیچ کدام مدعی نیستند که از ابتلا به بیماری کرونا می توانند جلوگیری کنند.
وی افزود: گاهی اوقات این تصور پیش آمده واکسن یعنی پایان کرونا و اگر ۸۰ میلیون جمعیت را واکسن بزنیم کار تمام است و بیماری ریشه کن می‌شود.
گویا تصریح کرد: واکسن مقوله امنیت سلامت، جهانی و ملی است. به جای ایراد از واکسن باید زیر بازوی تمام تولید کنندگان واکسن کرونا را در کشور بگیریم و کمک دهنده باشیم تا امنیت سلامت جامعه و نسل‌های بعدی را تضمین کنیم.
وی گفت: فرض کنید واکسنی که در حال تولید است، در جایی از کارش هم ایراد دارد و اثربخشی لازم را ندارد. کسی که واکسن را تولید کرده است خودش هم می‌تواند عیوب آن را در طول زمان حل کند. مثلا “فایزر” می‌گوید من به گونه‌ای برنامه‌ام را چیده‌ام که اگر یک سویه غیر معمول هم آمد به فاصله دو هفته تا یک ماه می‌توانم علیه سویه جدید واکسن هم تولید کنم.
رییس مرکز بیماری های واگیر وزارت بهداشت اظهار داشت: چهار پلتفرم در دنیا مورد تایید قرار گرفت و خوشبختانه دانش تولید هر چهار پلتفرم در ایران هم در برکت، رازی، فخرا، پاستور و… موجود است. در حال حاضر جامعه تشنه واکسن است و در روزهای آینده خبرهای خوشی برای جامعه خواهیم داشت. در مطالعات و تحقیقات صورت گرفته، واکسن برکت هیچ کم از واکسن سینوفارم چینی ندارد. بنابراین چرا به تخریب واکسن‌های داخلی بپردازیم.
وی ادامه داد: موضوع کرونا را وزارت بهداشت به تنهایی نباید دنبال کند، بلکه این وزارتخانه ۲۵ درصد این مشکل را می‌تواند حل کند و ۷۵ درصد آن به وزارت اقتصاد، برنامه بودجه، وزارت کشور، صدا سیما و… برمی‌گردد. زمانی که قرنطینه اعلام می‌شود همه این دستگاه‌ها پای کار باشند؛ در حال حاضر وزارت بهداشت و درمان پزشکی و نیروهای مسلح در عرصه نبرد با کرونا باقی مانده‌اند.
واکسن ساز و داروساز خصوصی عملا به سر منزل مقصود نخواهند رسید
احمد کریمی، مدیر پروژه واکسن فخرا گفت: در شرکت داروسازی میلاد داروی نور با توجه به سابقه واکسن‌ها و زیر ساخت‌ها اعم از منابع انسانی و تجهیزات و… در زمان شهید فخری‌زاده، این مجموعه بنا شد تا در اختیار پیشگیری و درمان کرونا قرار گیرد.
وی افزود: با حمایت وزارت دفاع در حال ساخت مجموعه بزرگتری هستیم که ۹۰ درصد پیشرفت کار دارد و تا مهر ماه تحویل داده می‌شود. با اضافه شدن این مجموعه از آبان تا دی ماه ۱۴۰۰ حدود سه میلیون دز به صورت آزمایشی شروع می‌شود و از دی ماه به بعد پنج میلیون دز ماهانه وارد چرخه تولید می کنیم.
مدیر پروژه واکسن فخرا اظهار داشت: اشخاصی که از بخش خصوصی ورود کردند، هنوز نتوانستند به ساختار تولید واکسن وارد شوند چون هزینه‌های آن بسیار زیاد است. آیا واقعا بخش خصوصی می‌تواند مانند پاستور، رازی، برکت و فخرا هزینه کند، من بعید می‌دانم. سعی کردیم در فخرا از شبکه دانش بنیان بهره بگیریم. بسیاری از بخش‌های برون سپاری داخل کشور را فعال کردیم. واکسن ساز و داروساز خصوصی به سر منزل مقصود نخواهند رسید.
وی ادامه داد: نکته دوم این که آینده‌نگری باید درباره کرونا اتفاق بیفتد و به مخاطرات بعدی که ممکن است از مخاطرات فعلی بزرگ‌تر باشد توجه کرد.
نیازمند هماهنگی و ساز و کار در سطح ملی هستیم
ابراهیم سوزنچی، معاون خط مش گذاری و راهبردی اجرای ستاد علم و فناوری گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی یا سازمانی شبیه آن کار هماهنگی را به عهده بگیرند تا از ظرفیت های داخلی بهینه استفاده کرد. برخی افراد مکانیزم بازار را مطرح می‌کنند و در حال حاضر بحث هم افزایی و هماهنگی ملی مطرح است و نباید افسار گسیخته افراد را رها کرد که کاری صورت دهند.
سوزنچی افزود: بنابراین به هماهنگی در حوزه توسعه فناوری نیازمندیم که معاونت علمی ریاست جمهوری این کار را نتوانست انجام دهد. تجربه نشان داد ستادهای فناوری هم نمی‌توانند این نقش را ایفا کنند. شاید باید از ورودی‌ها و موضوعات مشابه در این زمینه بهره ببریم تا هماهنگی ملی رخ دهد.
جواد محمدی، دبیر هیات عالی جذب دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز گفت: اگر امید ما تنها واکسن باشد، به زودی به نتایج دلخواه نمی‌رسیم، اما رعایت پروتکل‌های ابلاغی سازمان جهانی بهداشت WHO و نظارت اجرایی بر آنها در کشور یاری دهنده است.
وی تصریح کرد: زمانی که می‌گویند یک پروتکل و دارویی به طور مثال ابتلا و عوارض ناشی از این بیماری را کاهش نمی‌دهد، این موضوع را ابلاغ کنید و اگر پزشکی داروی از رده خارج تجویز کرد با او برخورد شود. تا زمانی که با تخلفات قاطع برخورد نکنیم، نمی توانیم این بیماری را تا حدی کنترل کنیم.
