قاسم رستم‌پور اظهار کرد: در مدت فعالیت دولت سیزدهم هر ساله شاهد کاهش نرخ بیکاری بودیم. طبق گزارش اخیر مرکز آمار ایران در زمستان ۱۴۰۲ نرخ بیکاری ۸.۶ درصد است، در حالی که در زمستان سال ۱۴۰۱ نرخ بیکاری ۹.۷ درصد بوده و ۱.۱ درصد کاهش را نشان می‌دهد. خالص افزایش اشتغال هم طبق گزارش مرکز آمار ایران، ۷۵۷ هزار نفر است. در مورد نرخ بیکاری فارغ التحصیلان نیز گزارش زمستان  ۱۴۰۲ نرخ بیکاری فارغ التصحیلان را ۱۱.۶ درصد اعلام کرده و در زمستان سال ۱۴۰۱ این عدد ۱۲.۸ درصد بوده و کاهش ۱.۲ درصدی در بیکاری فارغ التحصیلان را شاهد بودیم.

بالا بودن نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان زن

وی ادامه داد: موضوعی که در بحث نرخ بیکاری فارغ التحصیلان نمود زیادی دارد، نرخ بیکاری فارغ التحصیلان زن است که بالاست. در مورد آقایان نرخ بیکاری با نرخ بیکاری عمومی ۷.۷ درصد مشابهت دارد ولی در مورد زنان ۲۰.۲ درصد است. البته به موضوع نرخ مشارکت اقتصادی هم باید توجه شود.

رستم‌پور در یک گفت‌وگوی رادیویی تصریح کرد: در حال حاضر جمعیت بالای ۱۵ سال در سن کار به دو دسته عمده فعال اقتصادی و غیرفعال اقتصادی تقسیم می‌شوند که غیر فعال اقتصادی ۵۹ درصد جمعیت کشور هستند و در تقسیم‌بندی شاغل و بیکار گنجانده نمی‌شوند اما آن قسمتی که مایل به فعالیت اقتصادی هستند در مدتی که نمونه‌گیری انجام شده یا شاغل بودند یا بیکار. این عده در بخش زنان حدود ۲۰ درصد جمعیت بیکار بودند و در بخش آقایان از نوع فارغ التحصیلان ۱۱.۶ درصد است.

از هر ۱۰ نفر بیکار ۴ نفر فارغ التحصیل دانشگاهی 

مدیرکل نظارت و هماهنگی طرح‌های کارآفرینی و اشتغال وزارت کار در پاسخ به این پرسش که هم اکنون سهم فارغ التصحیلان از بیکاران کشور چقدر است؟ گفت: اگر ۱۰ نفر بیکار در یک مجموعه وجود داشته باشد طبق گزارش مرکز آمار ایران ۴ نفر فارغ التحصیل دانشگاهی هستند. این مساله در بخش زنان شدیدتر است و ۷ نفر فارغ التحصیلان دانشگاهی است. اگر ساده بگوییم ۴۰ درصد جمعیت بیکار کشور فارغ التحصیل دانشگاهی هستند لذا شرایط اشتغال برای فردی که تحصیلات دانشگاهی ندارد، ساده‌تر است و راحت تر می توانند به شغل دست پیدا کند.

نرخ بیکاری دانشجویان کارشناسی بالاتر

وی ضمن ارائه آماری از نرخ مشارکت اقتصادی فارغ التحصیلان اظهار کرد: بر اساس گزارش تفصیلی مرکز آمار در سال ۱۴۰۱، نرخ مشارکت اقتصادی فارغ التصحیلان دانشگاهی از ۵۲ به ۵۳ رسیده و ۱ درصد افزایش داشته است. نرخ مشارکت اقتصادی در قشر فارغ التحصیل بالاست به نحوی که در دانشجویان مقطع دکترا ۷۰ درصد است و از هر ۱۰ نفر فارغ التحصیل ۷ نفر تمایل به حضور در بازار کار دارند و نرخ بیکاری فارغ التحصیلان دکترا در سال ۳ درصد است.

به گفته او در دانشجویان کارشناسی ارشد نرخ مشارکت اقتصادی ۶۸.۴ و نرخ بیکاری ۹.۷ درصد است. نرخ مشارکت اقتصادی در دانشجویان کارشناسی ۴۹.۶ درصد و نرخ بیکاری ۱۵.۲ درصد است و به نسبت فارغ التحصیلان دکترا و ارشد، فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی نرخ بیکاری بالاتری دارند. نرخ بیکاری دانشجویان کاردانی هم ۱۰ درصد و نرخ مشارکتشان ۵۰ درصد است.

هدفگذاری ایجاد اشتغال در سال ۱۴۰۳؛ یک میلیون و ۶۰ هزار نفر

رستم‌پور با بیان اینکه بار روانی وجود یک جوان فارغ التحصیل بیکار در خانواده خیلی بیشتر از چند فرد است که تحصیلات دانشگاهی ندارند،‌ تصریح کرد: دولت همه ساله برای ایجاد اشتغال هدفگذاری می‌کند و این امر بر اساس داده‌های مرکز آمار و ورود و خروج بازار کار و جمعیت افرادی که به سن کار نزدیک می‌شوند صورت می‌گیرد.

مدیر کل نظارت و هماهنگی طرح‌های کارآفرینی و اشتغال وزارت کار متذکر شد: هر سال این هدفگذاری انجام می‌گیرد و برش تفکیک‌بندی استانی و شهرستانی و دستگاهی مشخص می‌شود. این تقسیم بندی سال گذشته یک میلیون و ۸۸ هزار نفر و سال ۱۴۰۱ یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر بود اما برای سال ۱۴۰۳ هدفگذاری کردیم که یک میلیون و ۶۰ هزار فرصت شغلی جدید به وجود آید و افراد جدیدی از جمعیت بیکار به جمعیت شاغل جابه‌جا شوند و ۲۵ درصد از فارغ التحصیلان دانشگاهی باشند.

وی درباره آمار خالص اشتغال ایجادی نیز گفت: یکسری از خروجی‌ها، خروجی‌های منطقی بازار کار است مثل از کار افتادگی یا تعدیل‌های مقطعی یا بازنشستگی‌ها. ما اینها را جزو بحران اقتصادی در نظر نمی‌گیریم. مثلا اگر مرکز آمار ۷۵۷ هزار شغل خالص اعلام می‌کند، قاعدتا ایجادش باید بالای ۱ میلیون شغل باشد که خروجی‌های بازنشسته و از کارافتاده از آن کسر شود که ۷۵۷ هزار شغل خالص شود.

عدم آشنایی فارغ التحصیلان با فضای روز کسب و کار

رستم‌پور در پایان خاطرنشان کرد: عمده افرادی که وارد بازار کار می‌شوند، دارای تحصیلات عالیه نیستند همچنین کسانی که از تسهیلات قرض الحسنه و وام‌های اشتغالزایی استفاده می‌کنند، اکثرا فاقد مدرک تحصیلی هستند که نشان می‌دهد فارغ التحصیلان دانشگاهی به فضای اقتصادی و کسب و کار روز آشنایی ندارند و از منابع ارزان قیمت اشتغال یا امکان اخذ مجوزها استفاده نمی‌کنند.