ما در بحبوحه اپیدمی دیابت نوع ۲ قرار داریم. بر اساس گزارشی که توسط Diabetes UK منتشر شده است در حال حاضر ۴.۳ میلیون نفر در بریتانیا با تشخیص دیابت زندگی می‌کنند و بیش از ۲.۴ میلیون نفر در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ هستند. این موسسه خیریه تخمین می‌زند که ۸۵۰۰۰۰ نفر دیگر در بریتانیا به دیابت مبتلا هستند.

این وضعیت، اما هنوز تشخیص داده نشده است. اکثر آنان (حدود ۹۰ درصد) مبتلا به دیابت نوع ۲ هستند و ۸ درصد دیگر مبتلا به دیابت نوع ۱ هستند و سایر اشکال نادر این بیماری ۲ درصد باقیمانده را تشکیل می‌دهند. این یک مشکل بزرگ است و علت اصلی آن تغییرات اجتماعی و محیطی همراه با شیوه‌های بی تحرک بیش‌تر حین کار و مصرف مواد غذایی فراوری شده با قند و چربی می‌باشد.

دیابت نوع ۲ چیست؟

در ساده‌ترین عبارت “دیابت” به این معنی است که سطح قند خون به دلیل مشکلات هورمون انسولین بسیار بالا می‌باشد. افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ انسولین کافی تولید نمی‌کنند یا انسولینی که تولید می‌کنند به درستی کار نمی‌کند (معروف به “مقاومت به انسولین”). دیابت نوع ۲ به طور ناگهانی رخ نمی‌دهد سطح گلوکز خون طی چند سال افزایش می‌یابد و بسیاری از افراد نمی‌دانند که این اتفاق برای آنان رخ می‌دهد. هنگامی که سطح قند قدری بالاتر از سطح نرمال باشد به آن پیش دیابت می‌گویند و این معمولا تنها در طول آزمایش خون معمول HbA۱c شناسایی می‌شود که میانگین سطح گلوکز خون را در سه ماه گذشته با اندازه گیری درصد خون قرمز شما بررسی می‌کند.

هنگام غذا خوردن غذا وارد معده شما می‌شود. زمانی که غذا هضم می‌شود کربوهیدرات‌های موجود در غذا به گلوکز تبدیل شده که وارد جریان خون می‌شود. سپس پانکراس (لوزالمعده) انسولین تولید می‌کند تا به انتقال گلوکز از جریان خون به بدن کمک کند تا از آن برای انرژی استفاده شود. زمانی که بدن تان نتواند  به طور موثر به انسولین پاسخ دهد سطح گلوکز افزایش می‌یابد که بدان معناست که گلوکز در خون باقی می‌ماند و باعث ایجاد مشکلات طولانی مدتی مانند بیماری قلبی، سکته مغزی، بیماری کلیوی، زوال چشم و مشکلات پا می‌شود.

علائم دیابت نوع ۲ چیست؟

علائم رایج دیابت نوع ۲ عبارتند از تشنگی، تکرر ادرار، خستگی، تاری دید و کاهش وزن ناخواسته. با این وجود، این علائم تا زمانی که قند خون به محدوده دیابت نرسد رخ نمی‌دهند. بعید به نظر می‌رسد که فرد این علائم را در وضعیت پیش دیابت تجربه کند.

چه چیزی می‌تواند باعث دیابت نوع ۲ شود؟

هیچ چیزی باعث دیابت نوع ۲ نمی‌شود بلکه این بیماری توسط ترکیبی از عوامل ایجاد می‌شود. این عوامل  ژنتیک، سن، وزن بدن و محل ذخیره چربی بدن شما را شامل می‌شوند. برسمیت شناختن تاثیر این عوامل ترکیبی مهم است، زیرا بسیاری از افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ خود را مقصر می‌دانند.

در دیابت نوع ۲ مقدار کمی چربی اضافی در داخل اندام‌ها مشکل اساسی است. با این وجود، مهم است که افراد درک کنند خودشان عامل این موضوع نبوده اند، زیرا صرفا و لزوما ابتلا به دیابت ناشی از چافی و یا پیروی از رژیم غذایی بد نیست. از هر دو فرد مبتلا به دیابت نوع ۲ تنها یک فرد چاق است و از چهار نفر دچار اضافه وزن سه نفر به این بیماری مبتلا نیستند. همه ما “آستانه چربی شخصی” یا تحمل خود را برای افزایش وزن داریم و مشکلات زمانی شروع می‌شود که از این آستانه فراتر رود. باید توجه داشت که در مورد ابتلا به دیابت استرس نیز عامل مهمی می‌باشد. سطوح استرس بالا باعث افزایش مقاومت به انسولین می‌شود. کاهش استرس مهم است، اما یکی از سخت‌ترین عوامل برای کنترل است.

چه کسانی بیش‌تر در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار دارند؟

قومیت، ژنتیک و سابقه خانوادگی همگی نقش مهمی در مستعد بودن فرد در ابتلا به دیابت نوع ۲ دارند. زنانی که در دوران بارداری خود مبتلا به دیابت بارداری داشتند نیز در آینده در معرض خطر بیش تری برای ابتلا به پیش دیابت یا دیابت نوع ۲ هستند. عوامل دیگری که افراد را در معرض افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار می‌دهند عبارتند از تعلق داشتن به جنوب آسیا، آفریقایی – کارائیبی بودن یا آفریقایی سیاه پوست بودن. از جمله عوامل دیگری که افراد را در معرض خطر بالاتر ابتلا به دیابت قرار می‌دهند ابتلا به بیماری‌های دیگر مانند افسردگی، فشار خون بالا یا سندرم تخمدان پلی کیستیک PCOS)) می‌باشند. کم خوابی و سیگار کشیدن نیز می‌توانند در بروز خطر ابتلا به دیابت نقش داشته باشند. هم چنین، احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ در افرادی که از فقیرترین خانواده‌ها هستند در مقایسه با خانواده‌هایی با بالاترین درآمد دو برابر بیش‌تر است.

عوارض بالقوه دیابت نوع ۲ چیست؟

افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ باید معاینات منظم انجام دهند، زیرا اگر به خوبی مدیریت نشود می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند. دیابت یکی از علل اصلی از دست دادن بینایی قابل پیشگیری در افراد در سن کار در بریتانیا است و عامل اصلی قطع عضو، نارسایی کلیه، حمله قلبی و سکته مغزی می‌باشد. خطر عوارض در طول زمان افزایش می‌یابد. کنترل ضعیف گلوکز خون دلیل اصلی ایجاد عوارض در افراد است. این خطر در افرادی که به مدت ۲۰ سال به دیابت مبتلا هستند بیش از افرادی می‌باشد که به مدت دو سال به دیابت مبتلا هستند. با این وجود،  ما می‌دانیم که هنوز دیابت را دیر تشخیص می‌دهیم، بنابراین تا زمان تشخیص حدود ۴۰ درصد از افراد از پیش دچار عوارض آن شده اند.

نحوه تشخیص دیابت نوع ۲ در کودکان

علائم دیابت نوع ۲ برای کودکان و بزرگسالان یکسان است، اما از آنجایی که این بیماری بیش‌تر در افراد مسن تشخیص داده می‌شود به راحتی می‌توان از تشخیص آن در کودکان غافل شد. داده‌های سرویس سلامت ملی بریتانیا نشان می‌دهد که موارد ثبت شده دیابت نوع ۲ در گروه سنی زیر ۴۰ سال تنها در پنج سال ۲۳ درصد افزایش یافته است. در حالی که تعداد افراد زیر ۴۰ سال مبتلا به دیابت نوع ۲ بخش کوچکی از کل موارد ابتلا هستند، اما شناخته شده که شکل تهاجمی‌تر این بیماری در افراد جوان‌تر دیده می‌شود.

تعداد افراد جوان مبتلا به پیش دیابت و دیابت نوع ۲ بسیار بیش از دهه‌های گذشته است. هم چنین ممکن است عنصر بزرگی از تشخیص ناشناخته یا تاخیری دیابت در این گروه‌های سنی وجود داشته باشد، زیرا احتمالا در بررسی‌های منظم بهداشتی لحاظ نمی‌شوند.

درمان‌ها چه هستند؟

طیف وسیعی از گزینه‌های درمانی برای دیابت نوع ۲ در دسترس هستند و به مرحله‌ای بستگی دارند فرد در هنگام تشخیص دیابت در آن قرار دارد. اگر آنان دچار پیش دیابت یا دارای قند خونی هستند که فقط در محدوده دیابت قرار دارد ممکن است بتوانند قند خون خود را تنها از طریق رژیم غذایی و ورزش کاهش دهند. برای دیگران ممکن است دارو‌هایی مانند متفورمین یا انسولین یا دارو‌های جدیدتر مانند اوزمپیک تجویز شود.

این دسته جدیدتر از دارو‌ها با تقلید از یک هورمون طبیعی روده به نام GLP-۱)) عمل می‌کنند که به مغز شما می‌گوید که به اندازه کافی غذا خورده اید و این کار را با افزایش تولید انسولین و به نوعی توصیه کبدتان برای استفاده بهتر از گلوکز انجام می‌دهند. تقاضای زیادی برای این دارو‌ها وجود دارد، زیرا به کاهش وزن و بهبود قند کمک می‌کنند. تعداد بیش تری از این نوع دارو در دست تولید هستند از جمله دارویی امیدوارکننده به نام تیرزپاتید (با نام تجاری مونجارو) که به زودی در بریتانیا در دسترس خواهد بود و اثر دو هورمون مختلف روده را ترکیب می‌کند. سرویس سلامت ملی بریتانیا هم چنین در حال اجرای برنامه مسیر دیابت نوع ۲ خود به سمت بهبودی است که بر اساس تحقیقات پیشگامانه پروفسور تیلور است.

این جایگزین وعده غذایی کم کالری را برای یک دوره سه ماهه فراهم می‌کند. در کارآزمایی‌ها تقریبا نیمی از شرکت کنندگان توانستند در نتیجه پیروی از آن جایگزین دیابت خود را بهبود بخشند. هم چنین، افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ نیز پس از جراحی کاهش وزن (چاقی) بهبود یافته اند.

چگونه دیابت نوع ۲ را مدیریت کنیم؟

برای دیابت نوع ۲ یا افرادی که در معرض خطر بالای ابتلا به آن قرار دارند رژیم غذایی خاصی وجود ندارد، زیرا هیچ دو نفری شبیه یکدیگر نیستند. توصیه می‌شود که انتخاب‌های سالم تری داشته باشید و صرفا گاهی اوقات در وعده‌های کوچک غذا بخورید. متخصصان به طور کلی خوردن غذا‌های سالم معمولی مانند میوه، سبزیجات، پروتئین‌های بدون چربی و غلات کامل و کاهش غذا‌های فرآوری شده به ویژه شکر و کربوهیدرات‌های تصفیه شده را توصیه می‌کنند. هم چنین عاقلانه است که مصرف مشروبات الکلی را محدود کنید.

کربوهیدرات ماده‌ای مغذی است که بیش‌ترین تاثیر را بر سطح گلوکز خون دارد. افراد مبتلا به دیابت مجبور نیستند کربوهیدرات‌ها را از رژیم غذایی خود حذف کنند، اما مدیریت مصرف کربوهیدرات بسیار مهم است. یک رویکرد فردی با تمرکز بر کیفیت (شاخص گلیسمی پایین و فیبر بالا) و کمیت غذا‌های کربوهیدراتی برای مدیریت موثر دیابت ضروری است.

چگونه از دیابت نوع ۲ پیشگیری کنیم؟

دیابت نوع ۲ گاهی قابل پیشگیری یا قابل به تاخیر انداختن است. برای برخی از افراد دریافت حمایت برای کاهش وزن و ایجاد تغییراتی در رفتار‌های مرتبط با سلامتی شان از جمله آن چه می‌خورند و می‌نوشند و میزان فعالیت شان می‌تواند این خطر را کاهش دهد. در نهایت، دانستن این که آیا در معرض خطر هستید یا خیر و انجام معاینات منظم سلامتی مفید است تا بتوان مشکلات را در مراحل اولیه تشخیص داد.